Nguồn gốc địa danh

Triều Nguyễn, Thới Bình được chia thành 4 thôn: Tân Thới, Kiến An, Cửu Vạn và Tân Bình. Sau khi thực dân Pháp đánh chiếm Thới Bình, 4 thôn nhỏ trở thành 4 làng và sau này được sáp nhập thành một làng mới, gọi là làng Thới Bình. Năm 1924, làng Thới Bình chỉ là vùng đất hoang sơ, khắc nghiệt nên rất ít cư dân sinh sống. Chỉ một số người từ vùng trên xuống mưu sinh bằng nghề chính là trao đổi mua bán. Dần dần, Thới Bình trở nên đông đúc và nhộn nhịp. Thấy được sự phát triển của ngã ba sông Thới Bình thuận lợi cho việc giao thương, buôn bán, nên quan lại phong kiến tranh nhau cất phố, lập thôn và hình thành nên chợ Thới Bình[1].

Ban đầu, dãy phố chỉ được cất tạm bợ, đến năm 1940, thực dân Pháp cai trị, cất lại khu phố bằng gỗ dầu, lợp ngói, cột được xây bằng gạch. Khu phố có tất cả trên 100 căn, mỗi căn rộng 4m và dài 12m, chia làm hai dãy, được che mát bởi hàng cây còng to. Khu phố sau khi cất xong được bán lại cho những thương lái người Việt, người Hoa. Từ đó, khu phố lầu bên bờ sông Trẹm được hình thành. Gọi là phố lầu nhưng thật ra cả dãy phố chỉ được khoảng hai hoặc ba căn có gác cao, được xây cất khang trang hơn so với những căn khác. Khu phố được hình thành bởi hai dãy phố đối mặt và cách nhau bằng một con đường, mỗi dãy đều có kiến trúc riêng và rất thuận tiện cho việc trao đổi buôn bán[1].

Giai đoạn 1945-1976

Thới Bình là quận của tỉnh Bạc Liêu từ ngày 5 tháng 4 năm 1944, được lập mới trên cơ sở địa bàn tổng Thới Bình. Ngày 6 tháng 10 năm 1944, quận Thới Bình đổi tên thành quận Cà Mau Bắc. Sau đó, lại giải thể quận Cà Mau Bắc, sáp nhập vào địa bàn quận Cà Mau thuộc tỉnh Bạc Liêu. Ngày 9 tháng 3 năm 1956, chính quyền Việt Nam Cộng hòa thành lập tỉnh Cà Mau, tách ra khỏi tỉnh Bạc Liêu. Tuy nhiên đến ngày 22 tháng 10 năm 1956 tỉnh Cà Mau lại đổi tên thành tỉnh An Xuyên.

Sau năm 1956, chính quyền Việt Nam Cộng hòa đặt quận Thới Bình thuộc tỉnh An Xuyên, gồm 4 xã: Thới Bình, Tân Phú, Khánh An, Khánh Lâm. Quận lỵ đặt tại xã Thới Bình.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, Thới Bình là huyện của tỉnh Cà Mau và sau đó là tỉnh Minh Hải từ năm 1976.

Từ năm 1976 đến nay

• Quyết định 181-CP[2] ngày 11 tháng 07 năm 1977 của Hội đồng Chính phủ giải thể huyện Châu Thành, tỉnh Minh Hải sáp nhập xã An Xuyên vào huyện Thới Bình.
• Quyết định 275-CP[3] ngày 25 tháng 07 năm 1979 của Hội đồng Chính phủ điều chỉnh địa giới một số xã và thị trấn thuộc huyện Thới Bình, tỉnh Minh Hải:

1. Chia xã Biển Bạch thành bốn xã lấy tên là xã Biển Bạch Tây, xã Biển Bạch Tân, xã Biển Bạch và xã Biển Bạch Đông.
2. Chia xã Trí Phải thành bốn xã lấy tên là xã Trí Phải Tây, xã Trí Phải Trung, xã Trí Phải Đông và xã Trí Phải.
3. Chia xã Tân Phú Thành thành ba xã lấy tên là xã Tân Quý, xã Tân Phú và xã Tân Xuân.
4. Chia xã Tân Lộc thành bốn xã lấy tên là xã Tân Thới, xã Tân Bình, xã Tân Lộc và xã Tân Hải.
5. Chia xã Thới Bình thành ba xã lấy tên là Thới Thuận, xã Thới Bình và xã Thới Hòa.
6. Xác định ranh giới của xã Hồ Thị Kỷ sau khi chuyển giao 1/2 xã sang cho huyện Cà Mau theo quyết định số 326-CP[4].
7. Thành lập trên phần đất còn lại của xã Khánh An sau khi đã được chuyển sang cho huyện U Minh theo quyết định số 326-CP một xã mới lấy tên là xã Khánh Thới.
8. Tiếp nhận một phần đất của xã Phong Thạnh Tây thuộc huyện Gia Rai chuyển sang theo quyết định số 326-CP để thành lập một xã mới lấy tên là xã Phong Tiến.
9. Xác định ranh giới của thị trấn Thới Bình.

• Quyết định 94-HĐBT[5] ngày 30 tháng 8 năm 1983 của Hội đồng Bộ trưởng giả thể huyện Cà Mau, sáp nhập xã Tân Lợi của huyện Cà Mau vào huyện Thới Bình, tỉnh Minh Hải.
• Quyết định 33B-HĐBT[6] ngày 14 tháng 2 năm 1987 của Hội đồng Bộ trưởng về việc phân vạch, điều chỉnh địa giới hành chính một số xã của huyện Thới Bình, tỉnh Minh Hải:

1. Giải thể xã Biển Bạch Tân để sáp nhập vào xã Biển Bạch và xã Biển Bạch Tây.
2. Sáp nhập xã Biển Bạch Đông với xã Thới Thuận thành một xã lấy tên là xã Biển Bạch Đông.
3. Sáp nhập xã Trí Phải Tây và xã Trí Phải Trung thành một xã lấy tên là xã Trí Phải Tây.
4. Sáp nhập xã Trí Phải với xã Trí Phải Đông thành một xã lấy tên là xã Trí Phải.
5. Sáp nhập xã Tân Quý với xã Tân Phú thành một xã lấy tên là xã Tân Phú; tách một phần diện tích và dân số của xã Tân Phú để sáp nhập vào xã Tân Xuân.
6. Sáp nhập xã Tân Bình và xã Tân Thới thành một xã lấy tên là xã Lộc Bắc.
7. Sáp nhập xã Tân Lộc và xã Tân Hải thành một xã lấy tên là xã Tân Lộc.

• Quyết định 51/QĐ-TCCP[7] ngày 02 tháng 02 năm 1991 của Ban Tổ chức Chính phủ về việc điều chỉnh địa giới phường, xã thuộc thị xã Bạc Liêu và các huyện Cái Nước, Thới Bình, Trần Văn Thời, U Minh, tỉnh Minh Hải:

1. Sáp nhập xã Biển Bạch Tây vào xã Biển Bạch.
2. Sáp nhập xã Trí Phải Tây vào xã Trí Phải.
3. Sáp nhập xã Tân Xuân vào xã Tân Phú.
4. Sáp nhập xã Lộc Bắc vào xã Tân Lộc.
5. Sáp nhập xã Khánh Thới thuộc huyện Thới Bình vào xã Khánh An thuộc huyện Trần Văn Thời.
6. Sáp nhập xã Tân Lợi vào xã Tân Phú.
7. Sáp nhập xã Thới Hòa vào xã Thới Bình.
8. Huyện Thới Bình lúc này gồm có thị trấn Thới Bình và 7 xã: Biển Bạch, Biển Bạch Đông, Hồ Thị Kỷ, Tân Lộc, Tân Phú, Thới Bình, Trí Phải.

• Nghị quyết [8] ngày 06 tháng 11 năm 1996 của Quốc hội, tỉnh Minh Hải được tách ra thành hai tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu. Khi đó huyện Thới Bình thuộc tỉnh Cà Mau.
• Nghị định 41/2000/NĐ-CP[9] ngày 29 tháng 08 năm 2000 của Chính phủ về việc chia tách, thành lập xã thuộc huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau:

1. Thành lập xã Tân Lộc Bắc thuộc huyện Thới Bình trên cơ sở 3.709 ha diện tích tự nhiên và 10.156 nhân khẩu của xã Tân Lộc.
2. Thành lập xã Tân Lộc Đông thuộc huyện Thới Bình trên cơ sở 4.064 ha diện tích tự nhiên và 4.478 nhân khẩu của xã Tân Lộc.

• Nghị định 113/2005/NĐ-CP[10] ngày 05 tháng 9 năm 2005 của Chính phủ về việc thành lập xã thuộc huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau

1. Thành lập xã Trí Lực trên cơ sở 3.898,66 ha diện tích tự nhiên và 7.024 nhân khẩu của xã Trí Phải.
2. Thành lập xã Tân Bằng trên cơ sở 4.730 ha diện tích tự nhiên và 10.419 nhân khẩu của xã Biển Bạch.